PODSUMOWANIE ROKU 2022
Za nami ważny i aktywny rok w życiu Muzeum Starożytnego Hutnictwa Mazowieckiego w Pruszkowie. Jak zwykle naszą działalność naukową i popularyzatorską wzbogaciliśmy o wydarzenia artystyczne.
Za nami czwarta edycja Festiwalu Archeologicznego Artefakty. W tym roku tematem przewodnim były „Żywioły: Ziemia i Ogień”, czyli naczynia gliniane i ceramiczne od neolitu po współczesność. W programie znalazły się warsztaty, prelekcje, pokazy, animacje, projekcje filmów dokumentalnych, spektakl, a także wypał naczyń w zrekonstruowanym piecu z przełomu er. Całość odbyła się w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa.
Seria naszych podcastów historycznych „To jest temat” dostała wyróżnienie w konkursie „Mazowieckie Zdarzenia Muzealne – Wierzba” w kategorii „Muzea w sieci”. Podcastów można wysłuchać w serwisach spotify, soundcloud, YouTube i na naszej stronie internetowej.
We współpracy z Wydziałem Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego kontynuujemy wykopaliska na terenie kompleksu osadniczego i cmentarzyska kultury przeworskiej w Zaborowie. Do tej pory odkryto 70 pieców hutniczych oraz inne obiekty, w tym ceramikę, narzędzia i inne przedmioty codzienne użytku, w tym niezwykle ciekawą i nietypową fibulę do spinania ubrań. Dzięki opracowaniu materiałów będziemy mogli odpowiedzieć na pytania o to jak żyła, jaką strukturę społeczną miała czy z kim kontaktowała się miejscowa ludność. Pobrane zostały także próbki biologiczne, które powiedzą nam więcej o otoczeniu i ekosystemie, w którym żyli mieszkańcy. Stanowisko archeologiczne cieszy się dużym zainteresowaniem nie tylko środowiska naukowego: zwiedzają je m.in. dzieci z okolicznych przedszkoli, uczniowie szkoły podstawowej w Zaborowie czy wycieczki z Gminnego Ośrodka Kultury. Wykopaliska będą także kontynuowane w bieżącym roku.
W 2022 roku przystąpiliśmy do pracy nad II tomem publikacji „Kleszewo – cmentarzysko kultur przeworskiej i wielbarskiej. Publikacja wyników badań”. Było to możliwe dzięki dotacji przyznanej naszemu muzeum przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu rządowego „Ochrona zabytków archeologicznych”.
„Warszawskie Syssitie” u nas miały już swoją 7. edycję. Konferencja o starożytnej Sparcie została przygotowana wraz z Wydziałem Historii Uniwersytetu Warszawskiego oraz Stowarzyszeniem Historyków Starożytności.
Pokazaliśmy aż 5 czasowych wystaw plenerowych:
„Szlakiem geologii” ukazującą piękno polskich krajobrazów ukształtowanych przez procesy geologiczne. Wystawa przygotowano we współpracy z Państwowym Instytutem Geologicznym – Państwowym Instytutem Badawczym.
„Świdermajery 1880-2020” autorstwa Roberta Lewandowskiego
„Novae – badania ekspedycji Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego”, która pokazywała odkrycia w rzymskim obozie legionowym Novae w północnej Bułgarii.
„Warstwy. Dziedzictwo archeologiczne Mazowsza” przybliżającą badania archeologiczne, kwestie konserwacji zabytków i Mazowieckiego Centrum Metalurgicznego. Wystawie towarzyszyły warsztaty rozwijające każdą z czterech ścieżek tematycznych.
„Utracone oblicza” o zaginionych portretach podczas II wojny światowej. Wystawa została przygotowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Cały czas niesłabnącą popularnością cieszy się nasza wystawa stała „Przedświt – Mazowieckie Centrum Metalurgiczne z przełomu er”. W tym roku zwiedziło ją ponad 3000 osób.
Kontynuujemy także zajęcia dla dzieci. Na naszych warsztatach można ulepić gliniane naczynia, samemu sfilcować wełnę i zrobić biżuterię, upiec podpłomyki, posłuchać baśni i legend i pracować z kowalem. Dużym powodzeniem cieszyły się także warsztaty historyczno-ekologicznego Klubu Doktora Muchołapskiego. W ramach budżetu obywatelskiego zorganizowaliśmy cztery spotkania „Kulturalnie i aktywnie”: opowiadające o kulturach Bliskiego Wschodu, antyku, a także wchodziliśmy w świat iluzji i świat owadów. Spotkaniom towarzyszyły gry i zabawy, spektakle i pokazy, wystawy, warsztaty oraz poczęstunek. Podczas Nocy Muzeów szukaliśmy Skarbu Nawigatorów, odwiedziliśmy wioskę wikingów oraz słuchaliśmy nordyckich sag. W setną rocznicę odkrycia grobowca Tutanchamona odbyła się „Sobota z Tutanchamonem” – warsztaty (m.in. z pisania hieroglifów) i gry, przygotowaliśmy także specjalny sarkofag faraona!
Wielkim sukcesem okazał się cykl „Na wezwanie Odyna. Tajemnice Wikingów”. Na otwartych, bezpłatnych wykładach i warsztatach poznawaliśmy historię, stroje, wierzenia, kuchnię i sposoby walki skandynawskich wojowników. Zajęcia odbywały się zarówno online, jak i stacjonarnie.
W muzealnej oranżerii tradycyjnie organizowaliśmy koncerty. Podczas pięciu koncertów Summer Live Music wystąpili: Jakub Kuszlik i Chopin Piano Quintet, Chór Kameralny Collegium Musicum Uniwersytetu Warszawskiego, Artur Dutkiewicz i Piotr Malec oraz Łukasz Ojdana i Adam Strug.
Muzeum było też obecne na Targach Turystyki i Czasu Wolnego we Wrocławiu, sportowo-historycznej imprezie plenerowej „VII Cross z historią w tle” w Lesznie oraz na Dniach Pruszkowa.
Byliśmy zaangażowani w akcje pomocowe w związku z wojną w Ukrainie. Włączyliśmy się w pomoc ukraińskim muzeom – w ramach Komitetu Pomocy Muzeom Ukrainy. Organizowaliśmy także bezpłatne warsztaty dla dzieci z Ukrainy.
Rok kończymy wystawą „Nostalgia. Zakłady Porcelitu Stołowego w Pruszkowie w latach 70.”. Udało nam się wokół niej zebrać grupę byłych współpracowników. Ich opowieści i wspomnienia stały się podstawą filmu dokumentalnego, który będzie premierę w styczniu. Zorganizowaliśmy także spotkania z uznanymi artystkami: Moniką Patuszyńską, Ewą Golis i Magdaleną Ziółkowską, które w swoich projektach na różne sposoby podejmują tematykę pruszkowskiego porcelitu.
A co przygotowujemy w 2023?
Na początek, 15 stycznia zapraszamy na koncert pieśni bożonarodzeniowych z całej Europy w wykonaniu chóru kameralnego Collegium Musicum Uniwersytetu Warszawskiego, pod dyrekcją Andrzeja Borzyma. Dla chcących pośpiewać, będą czekały śpiewniki!
Do zobaczenia w Muzeum!