Zajęcia wyjazdowe
Bądź jak Indiana Jones – krótki kurs archeologii
Potrzebne: rzutnik lub tablica multimedialna, stół
(klasy III–VIII szkół podstawowych, szkoły średnie)
Indiana Jones to najsłynniejszy na świecie archeolog. Tyle że to postać fikcyjna, i choć jego zawód naprawdę może być pasjonującą przygodą, to wygląda zupełnie inaczej niż w hollywoodzkim filmie. Jak archeolog odczytuje starożytne ślady we współczesnym świecie? Skąd wie, gdzie można znaleźć pozostałości po naszych przodkach? Jak to się stało, że są one przykryte warstwą ziemi? Co najczęściej znajdują archeolodzy? W jaki sposób ustalają, co to jest, jak wyglądało, do czego służyło, kto i kiedy się tym posługiwał? Na każde z tych pytań znajdziemy odpowiedź. Ponadto wcielimy się w rolę dokumentalisty i konserwatora zabytków.
Skąd pochodzimy? Opowieść o ewolucji człowieka
Potrzebne: rzutnik lub tablica multimedialna, stół
(klasy VII–VIII szkół podstawowych, szkoły średnie)
Przenosząc się miliony lat wstecz, rozpoczniemy naszą ewolucyjną przygodę w czasach, gdy żyły jedne z pierwszych istot człowiekowatych – australopiteki, czyli prapraprzodkowie dzisiejszych ludzi. Przeanalizujemy kolejne gatunki hominidów, ich ekspansję, wynalazki i działania, które doprowadziły do pojawienia się homo sapiens, czyli… nas. Odpowiemy sobie też na kilka uporczywie powracających pytań. Czy człowiek pochodzi od małpy? Kiedy pojawiły się pierwsze narzędzia? Kiedy i z czyich ust mogło paść pierwsze słowo?
Wśród myśliwych i zbieraczy. Świat po epoce lodowcowej
Potrzebne: rzutnik lub tablica multimedialna, stół
(klasy IV–VIII szkół podstawowych, szkoły średnie)
Około 12 000 lat temu skończyło się ostatnie zlodowacenie. Wraz z ustępowaniem lądolodu zmieniał się klimat, a łowcy reniferów odeszli za stadami na Północ. Zastąpiły ich pierwsze społeczności prowadzące zbieracko-łowiecki tryb życia, rozpoczęła się epoka zwana mezolitem. Podczas lekcji dowiemy się, jak wyglądało życie codzienne ludzi po epoce lodowcowej. Opowiemy o tym, gdzie mieszkali oraz co było podstawowym źródłem ich pożywienia. Dowiemy się, jakie były sposoby polowań, a także obejrzymy oryginalne zabytki i repliki narządzi służących do polowań i połowów. Zanurzymy się w świat magii i wierzeń, dzięki którym ówczesny człowiek tłumaczył sobie otaczający go świat.
Jaskiniowi artyści
Potrzebne: rzutnik lub tablica multimedialna, stół
(klasy I–VIII szkół podstawowych, szkoły średnie)
Tajemnicze malowidła i ryty, które kilkadziesiąt tysięcy lat temu pozostawili po sobie ludzie eksplorujący jaskinie południowo-zachodniej Europy, fascynują każdego, kto się z nimi zetknie. Wizerunki zwierząt i sceny polowań intrygują oraz zachęcają do próby zrozumienia społeczności, z których wywodzili się ich autorzy. Podczas zajęć, idąc tropem sztuki sprzed kilkudziesięciu tysięcy lat, przyjrzymy się rozmaitym aspektom życia ówczesnych ludzi. Uświadomimy sobie, jak bardzo mieszkaniec paleolitycznej Europy uzależniony był od otaczającego go świata oraz jak uważnie musiał mu się przyglądać, by się przystosować i przetrwać. Przy okazji poznamy techniki malarskie i opowiemy o farbach, których używano do tworzenia malowideł. Na koniec samodzielnie wykonamy rysunek na wzór malowidła naskalnego.
Pradzieje Mazowsza
Potrzebne: rzutnik lub tablica multimedialna, stół
(klasy III–VIII szkół podstawowych, szkoły średnie)
Cofniemy się w czasie, by przyjrzeć się życiu dawnych mieszkańców Mazowsza. Naszą przygodę zaczniemy w momencie, gdy na te tereny – w ślad za stadami zwierząt – przybyli pierwsi myśliwi epoki lodowcowej. Przemierzymy czas, poznając pierwszych rolników sprzed 6000 lat oraz hutników, którzy żyli tu na przełomie er. Wycieczkę zakończymy w momencie, gdy powstały zręby państwa polskiego. Obejrzymy i weźmiemy do rąk oryginalne zabytki oraz ich repliki. Sprawdzimy, jak wyglądały narzędzia – te pierwsze, uniwersalne, używane przez paleolitycznych myśliwych oraz te stosowane później, coraz bardziej wyspecjalizowane. Zobaczymy misterne ozdoby germańskich kobiet, dawne monety i naczynia.
Żelazo, prestiż i władza – sztuka wojenna Germanów
Potrzebne: rzutnik lub tablica multimedialna, stół
(klasy IV–VIII szkół podstawowych, szkoły średnie)
Na przełomie er potęga Imperium Rzymskiego nie miała sobie równych, a jednak barbarzyńcy skutecznie rozpalali wyobraźnię Rzymian i nierzadko wywoływali w nich paniczny strach. Podczas zajęć opowiemy, jak wyglądał barbarzyński wojownik, obejrzymy rekonstrukcję jego broni i stroju. Dowiemy się, czym walczył, czym się bronił, po jaką sięgał taktykę i… jaką nosił fryzurę.
Gladiatorzy z Zaborowa, czyli historie szklanego pucharka
Potrzebne: rzutnik lub tablica multimedialna, stół
(klasy IV–VIII szkół podstawowych, szkoły średnie)
W 1987 r., podczas badań wykopaliskowych w Zaborowie, natrafiono na niezwykły zabytek – pochodzący z I w. n.e. szklany puchar, na którym umieszczono wizerunki dwóch par walczących gladiatorów. To jeden z nielicznych tego typu przedmiotów znanych z Polski i Europy. Podczas zajęć opowiemy, jak trafił na tereny Mazowsza, gdzie go wykonano i do kogo należał. Będzie on również punktem wyjścia do poznania tradycji walk gladiatorskich w starożytnym Rzymie. Dowiemy się, kto zostawał gladiatorem, jak wyglądały szkoły i igrzyska gladiatorskie oraz jakie były techniki walk. Na zakończenie zajęć uczestnicy otrzymają szablon i będą mogli wykonać replikę pucharka z Zaborowa.
Mumie i piramidy
Potrzebne: rzutnik lub tablica multimedialna, stół
(klasy IV–VIII szkół podstawowych, szkoły średnie)
Przeniesiemy się do starożytnego Egiptu – pod piramidy. Zastanowimy się, kiedy i dlaczego je wzniesiono. Opowiemy, jak powstały i kto pracował przy ich budowie. Odwiedzimy też Dolinę Królów i zajrzymy do grobowca jednego z faraonów. A przy okazji poznamy niektóre egipskie wierzenia i tajemnice zabiegów niezbędnych do odbycia bezpiecznej wędrówki w zaświaty. Zajęcia zakończymy egipskimi łamigłówkami.
Fibula
(wiek 5–8 lat)
Spotkanie ma formę teatrzyku narracyjno-obrazkowego, w czasie którego najmłodsi widzowie poznają życie codzienne sióstr bliźniczek – mieszkanek starożytnej osady hutniczej. Narrator, opowiadając i odsłaniając kolejne ilustracje, bawi i uczy, zabiera dzieci w podróż do starożytnego świata hutników i kowali żyjących na Mazowszu Zachodnim 2000 lat temu.